ندا کارگر ؛ خبرنگار و نویسنده
طرح جدید وزارت معارف افغانستان که براساس آن گفته شده دانش آموزان دوره ابتدایی پس از این در مساجد نزدیک به خانه های شان درس خواهند خواند، نگرانی ها از آغاز تلاش های تندروانه اسلامی برای تغییر نظام آموزشی در این کشور را تقویت کرده است.
وزارت معارف افغانستان با انتشار خبرنامه ای گفته است “رفتن به مسجد هویت اسلامی را در دانش آموزان ایجاد و محوریت اسلام را برای آنها برجسته خواهد کرد”. در این اعلامیه همچنین گفته شده است “وزارت معارف ساختار خویش را تغییر داده تا اسلام جایگاه محوری را در سیستم تعلیم و تربیه داشته باشد”.
پیشتر وزارت معارف افغانستان اعلام کرده بود ، پس از این تنها دو معینیت “تعلیم و تربیه” و “تضمین کیفیت” در چهارچوب وزارت معارف کار خواهد کرد. وزارت معارف افغانستان در گذشته همواره به دلیل فساد گسترده و ارائه خدمات آموزشی با کیفیت پایین مورد انتقاد بوده است.
طرح انتقال دانش آموزان دوره ابتدایی به مساجد پس از آن مطرح میشود که هفته گذشته رنگینه حمیدی نامزد وزیر وزارت معارف افغانستان نتوانست رای اعتماد مجلس را به دست آورد.
بسیاری ها این احتمال را مطرح کرده اند که طرح این برنامه تلاشیست از سوی رنگینه حمیدی برای کسب دوباره اعتماد مجلس افغانستان، جایی که بیشتر نماینده هایش از چهره های سنتی و دینی اند.
کودکان و خطر بنیادگرایی:
در جریان سال های گذشته تشویق کودکان و نوجوانان برای دریافت آموزش های تندروانه اسلامی از سوی گروه های بنیادگرا در افغانستان یکی از نگرانی های اصلی برای فعالان حقوق کودکان و حلقات روشنفکر در این کشور بوده است.
گروه های تندرو اسلامی همواره به نسل جوان این کشور به عنوان نیروی جنگی نگاه کرده و تلاش کرده اند از میان آنان سربازگیری کنند. براساس گزارش ها در بسیاری از مناطق افغانستان مساجد و مراکز آموزش های اسلامی جایی بوده که همواره افکار تندروانه دینی را در کودکان و نوجوانان تقویت کرده و پای آنها را به میدان ها جنگ کشانده است.
هرچند برخی ها ابراز امیدواری کرده اند که ممکن است اجرای طرح جدید وزارت معارف بتواند کنترل دولت بر مساجد و برنامه های آموزشی مراکز دینی را بیشتر کند اما بسیاری ها نگران پیامدهای این طرح استند.
به باور منتقدان ، دولت افغانستان توانایی کنترل مساجد و مراکز دینی را ندارد و در نتیجه اجرای این طرح سبب میشود ملاها و گروه های تندرو اسلامی نفوذ بیشتری روی کودکان پیدا کنند که این خود میتواند زنگ خطر جدیدی برای افغانستان باشد که سال هاست در آتش افراطیت دینی می سوزد.
گروه های تندرو مخالف دولت همواره نظام آموزشی این کشور را مورد انتقاد قرار داده و آن را مخالف “آموزه های اسلامی” دانسته اند. از سوی دیگر براساس گزارش ها در حال حاضر صدها مدرسه دینی در افغانستان فعال اند که از سوی وزارت معارف این کشور ثبت نشده و دولت از محتوای برنامه های آموزشی در این مدرسه ها اطلاعی ندارد.
ادامه این وضعیت نگرانی ها از تلاش های گسترده گروه های تندرو برای جذب کودکان و نوجوانان به گروه های جنگی در این کشور را افزایش داده است.
هرچند وزارت معارف افغانستان این برنامه را آغازگر یک تغییر مهم در ساختار آموزشی افغانستان خوانده اما برای بسیاری ها اجرای این طرح بدون شک یادآور برنامه های افراط گرایانه رژیم طالبان آنهم نوزده سال پس از سقوط حکومت شان در این کشور است.
پس از شروع گفت گوهای صلح در دوحه بسیاری ها به این باور اند که تلاش های جدیدی برای جلب توجه طالبان در افغانستان روی دست گرفته شده است ، گروه تندروی که همواره بر ایجاد امارت اسلامی در افغانستان تاکید کرده و دولت این کشور را “دست نشانده کفار” خوانده است.
پیش از این اداره ارشاد هرات کار گشت زنی ماموران امر به معروف و نهی از منکر را در مرکز این ولایت آغاز کرد. مقامات این اداره اعلام کردند پس از این “ماموران امر به معروف و نهی از منکر با گشت زنی ها منظم در داخل شهر مردم را به گونه مسالمت آمیز به جلوگیری از منکرات توصیه میکنند”.
اندک بعد خبرهای در باره ایجاد اداره مشابه در ولایت ننگرهار در شرق افغانستان هم منتشر شده بود که بعدا از سوی مقامات محلی این ولایت رد شد.