ندا کارگر: خبرنگار و نویسنده
صبور احمد (اسم مستعار) که در یکی از میدان های جنگ در نزدیک مرزهای شمال شرقی افغانستان با طالبان می جنگد میگوید بیست سال پس از حمایت گسترده جامعه جهانی از دولت افغانستان، سربازان این کشور هنوز با کمبود جدی تجهیزات نظامی روبرو اند در حالی که طالبان سلاح های لیزری و دوربین دید شب در اختیار دارند.
به گفته این سرباز نیروهای که در جنگ با طالبان در محاصره قرار میگیرند روزها منتظر میمانند تا نیروهای کمکی و تجهیزات نظامی در اختیار آنها قرار بگیرد. در مواردی این کمک ها تا سقوط کامل پاسگاه های امنیتی به ویژه در مناطق دوردست افغانستان به دست سربازان نمیرسد.
میراحمد سرباز دیگری در جنوب شرق افغانستان میگوید شاهد مواردی بوده است که سربازان زخمی ساعت ها منتظر رسیدن کمک های فوری مانده اند اما کمکی برای آنها نرسیده است. او میگوید شماری از سربازان در نتیجه خونریزی شدید جان شان را از دست داده اند در حالی که اگر در زمان مناسب به بیمارستان منتقل میشدند احتمالا از مرگ نجات میافتند.
نیروهای آمریکایی که پس از حدود بیست سال آماده میشوند افغانستان را ترک گویند پشت سر خود کشوری به جا میگذارند که هنوز با تهدید های جدی از سوی گروه های تروریستی روبروست. مذاکرات صلح میان نماینده های آمریکا و طالبان در قطر که زمینه را برای خروج سربازان آمریکایی از افغانستان فراهم میکند نیز برای طالبان روحیه بیشتری برای ادامه جنگ در این کشور داده است.
طالبان در گفتگوهای صلح به عنوان طرف اصلی این گفتگوها شناخته شدند و جایگاه شان از یک گروه تروریستی به یک گروه مقتدر سیاسی ارتقا یافت. طالبان برای این که از موضع قدرت وارد این گفتگوها شوند به حملات شان در سراسر افغنستان شدت بخشیدند تا بتوانند در جریان مذاکرات امتیاز بیشتری به دست آورند.
با وجود درخواست های مکرر دولت افغانستان برای شروع آتش بس، جنجگویان طالب همچنان بر موضع خود برای ادامه جنگ و کشتار در افغانستان ادامه دادند.
آمریکا و طالبان:
هرچند زمانی آمریکا از دشمنان اصلی طالبان در افغانستان به شمار میرفت و جنگ نیروهای بین المللی در برابر طالبان به رهبری آمریکا به پیش میرفت، آمریکا در یک جهت گیری تازه در این اواخر تلاش میکند از سر دوستی با رهبران طالب پیش آید تا زمینه خروج “آبرومندانه” سربازانش از افغانستان فراهم شود. آمریکا برای این جنگ بیش از دو تریلیون دلار پرداخت و حدود دوهزار و چهارصد سربازش را از دست داد.
در ماه های اخیر روابط میان طالبان و آمریکا ظاهرا بهتر شده و دیگر از آن خط و نشان های که قبلا برای هم میکشیدند خبری نیست. اظهارات اخیر عباس استانکزی رئیس هیئت اعزامی طالبان به مسکو در باره روابط روزانه شبه نظامیان طالبان و نظامیان آمریکایی از طریق یک کانال مشترک و گزارش خبرگزاری رویترز از محافظت پایگاه های غربی ها از سوی طالبان در یک سال گذشته نشان دهنده ای تغییرات در روابط طالبان و آمریکاست
.انزوای سیاسی یک رهبر در کشوری با آینده نامعلوم
عباس استانکزی اوایل امسال گفت “ما کانالی داریم که روزانه نظامیان ما با نظامیان آمریکایی از طریق آن با هم صحبت میکنند و درباره مسايل افغانستان و راه‌های اجرای توافق گفتگو میکنند.”
مدتی پس از این اظهارات خبرگزاری رویترز به نقل از سه مقام غربی گفت که طالبان در یک سال گذشته از پایگاه های نظامیان خارجی در افغانستان محافظت کرده اند. هرچند بعدا طالبان این گزارش را رد کردند اما رویترز گزارش کرده است که محافظت پایگاه های نظامیان غربی از سوی طالبان بخشی از ضمیمه پنهانی توافق نامه دوحه بوده است.
همدردی با طالبان در درون نظام:
علاوه بر اینها، در مواردی مقامات برحال دولت افغانستان نیز از رهبران طالبان حمایت کرده و یا با آنها همدردی نشان میدهند. محمد قاسم حلیمی، وزیر حج و اوقاف افغانستان در تازه ترین اظهاراتش اوایل همین ماه از ملا عمر رهبر پیشین طالبان به عنوان “شهید” یاد کرد و گفت “جنگجویان طالبان استقلال و تقوای ملاعمر را ندارند”.
ملاعمر رهبر پیشین طالبان پیش از مرگش در سال 2013، فرمان کشتار ده ها هزار نظامی و غیرنظامی افغانستان را صادر کرده و با فرستادن جنگجویانش به میدان های جنگ و مکان های غیرنظامی سبب مرگ بی رحمانه هزاران انسان شد.
همزمان با آغاز گفتگوهای صلح میان نماینده های طالبان و آمریکا و تقویت این نظریه که ممکن است طالبان در نظام آینده ای افغانستان نقش داشته باشند، شماری از رهبران پشتون تبار در تلاش ایجاد نزدیکی بیشتر با سران طالبان اند. این تلاش ها عمدتا به دو هدف انجام میابد. اول داشتن جای پا در میان طالبان تندرو که ظاهرا میانه خوبی با چهره های که در طول سال های گذشته به اصطلاح حامی نظام افغانستان بوده اند، ندارند. دوم حضور احتمالی طالبان در نظام آینده افغانستان به معنای اختصاص دادن کرسی های بیشتر برای پشتون ها در دولت این کشور است که این موضوع بدون شک مورد حمایت برخی از پشتون های نشنالیست در افغانستان است.
در معادلات پیچیده ای سیاسی میان دولت ها و رهبران سیاسی، قربانیان اصلی جنگ افغانستان سربازان پایین رتبه و غیرنظامیان این کشور اند، سربازانی که هنوز در بسیاری موارد تعریف مشخصی از “دشمن” ندارند.
ادامه این سردرگمی در جنگ افغانستان به باور برخی از فرماندهان نظامی سبب دلسردی سربازان از ادامه جنگ با طالبان میشود.
طالبانی که با بی رحمی سربازان افغانستان و غیرنظامیان را میکشند گاه از سوی رهبران این کشور “برادر” خطاب میشوند، گاه با سلاح های پیشرفته غربی تجهیز میشوند و گاهی هم به فرمان رهبران آمریکا هزاران زندانی شان از زندان ها رها شده و دوباره راهی میدان های جنگ میشوند.
حالا در آستانه خروج سربازان آمریکایی از افغانستان، خشونت ها در این کشور یک بار دیگر شدت گرفته و مواضع نیروهای امنیتی افغانستان با حملات گسترده ای جنگجویان طالب روبرو شده است. در هفته های اخیر دست کم چهار ولسوالی در نقاط مختلف افغانستان به دست طالبان سقوط کرده است.
