سال هاست که در پی یک توافق میان حکومت افغانستان وطالبان ، مکتب ها در ساحه تحت نفوذ طالبان باز است ، معلمان و کارمندان اداری اما معاش شان را از جانب دولت افغانستان دریافت می کنند.
با این حال ، طالبان هر ازگاهی ازاین مکتب ها نظارت کرده و خواست های خود شان را تطبیق می کنند.
در تازه ترین مورد این ، گروه درولسوالی دولت آباد فاریاب ، زبان اوزبیکی را از تقسیم اوقات معارف حذف کرده و تقسیم اوقات درسی ازجانب خود به مکاتب ترتیب داده اند.
نقیب الله فایق والی فاریاب به کاویان گفت این کار از جانب عبدالمطب مشهور به مولوی حنفی مسوول معارف طالبان درمکاتب مناطق اوزیبک نشین این ولسوالی انجام شده است.
او گفت ( مکتب ها درساحات تحت نفوذ طالبان دراین ولایت باز است و دخترخانم ها تا صنف شش می توانند درس بخوانند اما از صنف شش به بعد برای دخترخانم ها نیز اجازه آموزش ازجانب طالبان داده نمی شود)
به گفته ی آقای فایق بیشتر افراد وابسته به طالبان در فاریاب اوزبیک هستند.
در افغانستان برای نخستین بار از روز ملی زبان اوزبیکی بزرگداشت شد
از جمله 559 باب مکتب فعال در فاریاب 401 مکتب زیر اداره طالبان قرار دارد که ازاین میان 309 مکتب پسران و 93 مکتب مربوط به دختران می باشد
اوزبیکی سومین زبان پرطرف دار در کشور است که بیشتر باشنده های ولایت های شمال وشمال شرق کشور با آن تکلم می کنند. اخیرا تلاش های برای تقویت این زبان آغاز شده و دولت افغانستان برای نخستین بار همین چند روز پیش 29 میزان روز ملی زبان اوزبیکی را تجلیلکرد.